Articles

9

Details

Coraz powszechniejsze wśród przedsiębiorców zjawisko outsourcingu pracowniczego (jak nazywa się przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę w trybie art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy) stało się przedmiotem trzech wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 07 listopada 2017 r.

Sprawy dotyczyły firmy X, posiadającej status agencji pracy tymczasowej, która zawierała z przedsiębiorcami umowy przejęcia pracowników. Umowy miały na celu przeniesienie szeroko rozumianych obowiązków kadrowo-płacowych na profesjonalny podmiot zewnętrzny. Za świadczone usługi firma X wystawiała przedsiębiorcom faktury za wypełnianie obowiązków formalnych, dokumentacyjnych i zgłoszeniowych dotyczących pracowników. Po kilku latach ZUS oraz organy podatkowe, po bezskutecznych próbach wyegzekwowania zaległych świadczeń od niewypłacalnej już firmy X, zwróciły się po zaległe należności bezpośrednio do przedsiębiorców – nabywców usług, kwestionując skuteczność umów outsourcingowych i w konsekwencji formalne przejście części zakładu pracy na innego pracodawcę.

Co więcej, oprócz obciążenia przedsiębiorców zaległymi składkami i zaliczkami na podatek dochodowy wraz z odsetkami za zwłokę, organy podatkowe stwierdziły u nabywców usług zaległość w podatku VAT. Faktury wystawione przez firmę X, stanowiące dla przedsiębiorców podstawę do pomniejszenia podatku należnego, zostały bowiem przez organy podatkowe zakwestionowane na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 4c ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), zgodnie z którym podstawy obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku naliczonego nie mogą stanowić faktury dokumentujące czynności sprzeczne z ustawą albo mające na celu obejście ustawy oraz czynności pozorne – w części dotyczącej tych czynności.

W uzasadnieniu powyższych wyroków NSA potwierdził stanowisko organów podatkowych i wskazał, że w sprawie nie miało miejsca przekazanie części zakładu pracy w trybie art. 231 kp, wobec czego umowy outsourcingu pracowniczego uznał za bezskuteczne. Jednak nawet w przypadku uznania, że nie zostały spełnione warunki dla stwierdzenia faktycznego przejścia części zakładu pracy na innego pracodawcę, faktury wystawione były za faktycznie wykonane przez firmę X usługi. Nie kwestionowano bowiem samego faktu wykonywania czynności, ale ich charakter.

Za zatrważające należy uznać, że pomimo tego NSA wskazał, że faktury wystawione przez firmę X nie dokumentują faktycznie dokonanych czynności w rozumieniu art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a) ustawy o VAT i uznał, że zakwestionowane faktury nie mogą być podstawą odliczenia przez przedsiębiorców podatku naliczonego wykazanego w spornych fakturach.

W naszej ocenie uznanie, że wystawione faktury stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane, a zatem nie mogą stanowić podstawy odliczenia podatku naliczonego, nie jest prawidłowe, bowiem sam fakt, że umowy, na podstawie których były świadczone usługi, nie mogą zostać uznane za skuteczne umowy outsourcingu pracowniczego, nie uprawnia do kwestionowania faktu wykonania usług, bez względu na ich nazwę.